نامدارترین چهره‌ی دوران اولیه تاریخ فراماسونری و کسی که نقش مهمی در تأسیس و گسترش این نهاد نوپا و رازآمیز ایفا نمود، بارون مونتسکیو متفکر ی سده‌ی هیجدهم میلادی و مؤلف کتاب معروف روح‌القوانین است!
«شارل لویی دو سدا» که با عنوان «مونتسکیو» شهرت دارد، به یک خانواده مرفه ساکن «بوردو» تعلق داشت. فضای ی و فرهنگی بندر بوردو در تکوین شخصیت و زندگی ی و فکری مونتسکیو به‌شدت تأثیر داشت.
این بندر از سده‌ی شانزدهم به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی استقرار مارانوها (یهودیان مخفی) و مهمترین مرکز تجارت جهانی و تکاپوی ماوراء بحار فرانسه شناخته می‌شد. درست در زمانی که مونتسکیوی ٧ساله به «بارون لابرد» ملقب شد، مؤسسه یهودی دیوید گرادیس در بندر بوردو آغاز به کار کرد که در اواخر سده‌ی ١٧ و نیمه اول سده‌ی ١٨، یعنی مقارن با دوران حیات مونتسکیو، به‌عنوان معظم‌ترین مؤسسه مالی و تجاری فرانسه شناخته می‌شد.
مونتسکیو در سال ١٧٢١ نامه‌های ایرانی را منتشر کرد که سال بعد به زبان انگلیسی نیز انتشار یافت. مونتسکیو ٣٢ساله در این کتاب تصویری طنزآمیز از جامعه فرانسه عصر لویی چهاردهم، به‌ویژه پاریس، به دست داده و فرهنگ کاتولیکی آن عصر را سخت به سخره گرفته است.
کتاب فوق به‌صورت نامه‌هایی تنظیم شده که دو سیّاح خیالی ایرانی، به نام‌های ریکا و ازبک، از فرانسه به اصفهان نگاشته‌اند. این کتاب در عین حال بیان‌گر تلقی مونتسکیو و فرهیختگان آن زمان اروپای غربی از فرهنگ ایرانی و اسلامی است که خالی از روایات و شایعات مشکوک و شائبه‌های مغرضانه نیست. برای نمونه مونتسکیو می‌نویسد:
«شکنجه بی‌دینان به دست مسلمانان غیور ما، آنان را ناگزیر ساخت که دسته دسته به هند بگریزند و ایران را از هنر و دسترنج خود محروم کنند»!
مونتسکیو در سال ١٧٢٢ همسر خود را در املاک خویش تنها گذارد و به طرف پاریس رفت؛ به محافل درباری راه یافت و در جوار برخی ن زیباروی دربار فرانسه زندگی سرشار از عیش و نوشی را آغاز کرد. در این زمان، حامی مونتسکیو و عامل اصلی راهیابی او به دربار فرانسه، دوک برویک بود. این دوک برویک در اصل جیمز فیتزجیمز نام دارد و پسر نامشروع دوک یورک (جیمز دوم بعدی پادشاه انگلیس) از معشوقه‌اش آرابلا چرچیل است. بدین‌سان، نامِ مونتسکیو از بدو شروع زندگی ی و شهرت فرهنگی‌اش با خاندان چرچیل و کانون توطئه‌گرِ فوق پیوند می‌خورد. این پیوندی است که بعدها، تا پایان عمر مونتسکیو، تداوم می‌یابد.
مونتسکیو در اواخر اکتبر ١٧٢٩ به‌همراه ارل چسترفیلد راهی انگلیس شد. او تا بهار سال ١٧٣١ در انگلستان زیست و در این دوران با متنفذترین محافل اشرافی بریتانیا محشور بود. مونتسکیو به حضور جرج دوم، ملکه کارولین و فردریک لویی ولیعهد بار یافت. مونتسکیو در زمرهٔ دوستان صمیمی دوک ریچموند و دوک مونتاگ (داماد جان چرچیل) جای گرفت و به عضویت انجمن سلطنتی پذیرفته شد. دائرةالمعارف بریتانیکا دوران اقامت در انگلستان را «یکی از مهمترین دوران‌های مؤثر در تکوین» شخصیت و اندیشهٔ مونتسکیو می‌داند.
در جریان این سفر و در حوالی سال ١٧٣٠ مونتسکیو به‌عضویت فراماسونری درآمد. مونتسکیو دوست مادام‌العمر «ارل چسترفیلد» بود. چسترفیلد مونتسکیو را به «سازمان ماسونی لندن» معرفی کرد. مونتسکیو در اجلاس لژی که در خانه چار لنوکس برگزار شد به‌عضویت فراماسونری درآمد.
پس از بازگشت از سفر انگلیس، مونتسکیو به‌عنوان متنفذترین مُبلّغ فرهنگ ی انگلیس و یکی از بنیان‌گذاران فراماسونری فرانسه شناخته میشود. اولین سازمان شناخته شدهٔ ماسونی فرانسه، لژی است که قبل از ٧ سپتامبر ١٧٣۴ در خانه دوشس پورتزموث در پاریس برگزار شد و تعدادی از رجال فرانسه را به‌عضویت فراماسونری درآورد. در جلسهٔ فوق، دوک ریچموند و مونتسکیو حضور داشتند.
در سال ١٧٣۵ دکتر دزاگولیه، مونتسکیو، دوک ریچموند، ارل والدگریو (سفیر انگلستان در فرانسه) و لرد دارسلی، لژ دیگری در پاریس تأسیس کردند. در اجلاس این لژ دوک کینگزتون، لرد چیوتون، کنت سن‌فلورنتین و تعدادی دیگر به‌عضویت فراماسونری درآمدند. کنت سن فلورنتین از رجال متنفّذ فرانسه و در این زمان وزیر خارجه بود. دوک کینگزتون نیز احتمالاً همان لرد کینگزتون است که در سال ١٧٢٨ استاد اعظم گراندلژ انگلستان بود.
کتاب روح‌القوانین قبل از چاپ (ژنو، ١٧۴٨) ابتدا به این لژ عرضه شد و بعدها شوارتس و نویکوف، گردانندگان لژهای ماسونی روسیه، آن را به زبان روسی ترجمه و منتشر کردند. به این دلیل است که روح‌القوانین را در زمرهٔ آثار کلاسیک فراماسونری می‌دانند.
در نظر مونتسکیو، انگلستان الگویی بود فراروی سایر کشورهای اروپایی و روح‌القوانینِ او به‌عنوان یکی از مروّجین اصلی اسطورهٔ دموکراسی انگلیسی در میان ملت‌های اروپایی شناخته میشود. این کتاب سرشار است از مدح انگلستان و نظام حکومتی آن.
به علاوه، کتاب فوق سرشار است از مطالبی بی‌مأخذ و اغراق‌آمیز در مظلومیت یهودیان! بیهوده نیست که به‌نوشته ویل دورانت: «انگلیسیان کتاب مونتسکیو را چنان پسندیدند که از ملک او شراب فراوان خریدند».
درباره این سایت